- Gdzie szukać pomocy? -

- Ablacja -

Co to jest?
Zabieg ablacji polega na wprowadzeniu sterowalnej elektrody przez żyłę lub tętnicę udową do miejsca będącego częścią obwodu częstoskurczu w mięśniu sercowym. Końcówka elektrody jest rozgrzewana do temperatury około 60°C, aby trwale “wypalić” w sercu ogniska wywołujące arytmię. Zabieg jest zabiegiem leczniczym o wysokiej skuteczności. Zdarza się jednak, że arytmia powraca. Jeżeli leczenie farmakologiczne jest nieskuteczne, można powtórzyć ablację. Zabieg wiąże się z kilkudniowym pobytem w szpitalu.

Kwalifikacja do zabiegu
· Do zabiegu pacjenta kwalifikuje lekarz kardiolog. · Zabieg ten nie jest wykonywany u wszystkich osób z zaburzeniami rytmu serca.· Pacjenta kwalifikuje się do zabiegu na podstawie badania elektrofizjologicznego, wyników badań nieinwazyjnych takich jak: EKG, test wysiłkowy, Holter, a także oceny dolegliwości chorego, ogólnego stanu jego zdrowia oraz możliwości technicznych.

Przygotowanie do planowego zabiegu
· Przed każdym badaniem inwazyjnym i zabiegiem, z wyjątkiem sytuacji ratujących życie, warto wykonać szczepienie przeciwko WZW B (żółtaczka zakaźna). Warto się szczepić, nawet jeśli się nie choruje. Jest to szczególnie ważne w przypadku niespodziewanego zabiegu bądź badania inwazyjnego. Nie trzeba wtedy czekać wymaganych sześciu tygodni na skuteczność szczepienia. · Należy oznaczyć grupę krwi i wykonać podstawowe badania: morfologię krwi, badanie ogólne moczu, RTG klatki piersiowej.· Wszyscy chorzy przyjmujący jakiekolwiek leki powinni porozmawiać na ten temat z lekarzem. Niektóre z nich należy odstawić przed badaniem. Dotyczy to przede wszystkim leków stosowanych w leczeniu zaburzeń rytmu serca.· W dniu badania należy być na czczo i mieć dokładnie wygolone obie pachwiny.

Przebieg zabiegu
Zabieg wykonywany jest w sali zabiegowej pracowni elektrofizjologii – z reguły bez znieczulenia ogólnego. Pacjent znajduje się w pozycji leżącej. Często ablację przeprowadza się w trakcie badania elektrofizjologicznego. Zabieg rozpoczyna się od wprowadzenia igły (po uprzednim znieczuleniu miejscowym) do żyły lub tętnicy udowej. Następnie metalową igłę zamienia się na plastikową – tzw. koszulkę naczyniową.
Przez koszulkę wprowadza się do serca elektrody poprzez żyły udowe, a czasami przez żyłę podobojczykową do miejsca, w którym powstaje arytmia. Końcówka elektrody jest rozgrzewana do temperatury około 60°C. Proces ten jest bardzo precyzyjnie sterowany przez komputer. Wyleczenie arytmii następuje po termicznym uszkodzeniu najważniejszej części obwodu częstoskurczu. Ta część zabiegu jest najbardziej skomplikowana i czasochłonna. Ablacja może być odczuwana jako ,,pieczenie” w klatce piersiowej. W czasie zabiegu pacjent otrzymuje leki przeciwbólowe.
Cały zabieg jest kontrolowany przez niskoenergetyczną aparaturę rentgenowską, podobnie jak to ma miejsce w czasie koronarografii lub wszczepienia stymulatora serca. Koszulkę usuwa się po zabiegu lub rzadziej po kilku godzinach. Po zabiegu przez około 6 godzin należy leżeć płasko na plecach, aby nakłuta żyła lub tętnica mogła się zagoić.
Ablacja trwa do kilku godzin. Po zabiegu przez około tydzień należy oszczędzać nakłutą nogę tzn. nie wykonywać wysiłków czy zbyt długich marszy. Nie wolno też pochylać się i wykonywać przysiadów, aby uniknąć późnego krwawienia z nakłutej żyły lub tętnicy.

Powikłania zabiegu
Jest to zabieg inwazyjny, a więc obarczony pewnym ryzykiem. Ryzyko to jest bardzo niewielkie, ale wzrasta u osób w podeszłym wieku, w ciężkim stanie. Możliwe powikłania: 1) krwiak w miejscu założenia ,,koszulek”, 2) powikłania zakrzepowo-zatorowe, 3) infekcja, 4) przebicie ścian naczyń lub serca, 5) odma opłucnowa, 6) krwawienie do osierdzia, 7) przejściowy lub trwały blok przedsionkowo-komorowy czasami wymagający wszczepienia stymulatora serca.

Postępowanie po zabiegu
· Skuteczność ablacji jest bardzo duża, jednak u niektórych pacjentów trzeba ją powtórzyć, a u innych nie przynosi poprawy. Należy więc poddać się stałej kontroli kardiologicznej.

Co robić gdy...
- arytmia powtarza się po zabiegu? Należy skonsultować się z lekarzem i zapytać czy nie ma wskazań do powtórzenia zabiegu.- czas oczekiwania na zabieg jest bardzo długi? Należy poszukać innego ośrodka wykonującego ablacje. Czas oczekiwania na zabieg jest różny w różnych szpitalach.- chory przyjmuje różne leki? Warto zapytać lekarza czy nie należy niektórych z nich odstawić przed zabiegiem, a jeśli tak to na ile dni. Chodzi tu zwłaszcza o leki przeciw arytmii oraz leki przeciwkrzepliwe zażywane przez chorych z utrwalonym migotaniem przedsionków lub po zabiegu wszczepienia protezy zastawki serca.- chory cierpi na inne choroby? Należy o tym poinformować lekarza, gdyż niektóre choroby uniemożliwiają lub utrudniają wykonanie zabiegu.

O co pytać lekarza?
- O stan zaawansowania choroby. Warto wiedzieć jak duży wysiłek fizyczny oraz jaką pracę (prowadzenie samochodu, obsługa maszyn) można wykonywać w miarę bezpiecznie.- O ewentualne badania dodatkowe: EKG, Holter, test wysiłkowy.- O to czy nie należy odstawić pewnych leków. Wspomniano o tym wcześniej. Przed zabiegiem należy zaprzestać pobierania pewnych leków.

Co trzeba wiedzieć?
· Obecnie szczepienie przeciwko WZW B (żółtaczka zakaźna) przed zabiegami nie jest finansowane przez NFZ. Warto się jednak szczepić na własny koszt, nawet jeśli się nie choruje. Daje to zabezpieczenie w przypadku niespodziewanego zabiegu bądź badania inwazyjnego. Nie trzeba wtedy czekać wymaganych sześciu tygodni na skuteczność szczepienia.
Data utworzenia: 2001-07Data aktualizacji: 2006-05-10Typ: edukacyjnyAutor: Piotr Bręborowicz

- Czym jest WPW? -

Zespół Wolffa-Parkinsona-White'a (zespół WPW) – zaburzenie przewodzenia impulsu elektrycznego w sercu, należące do tzw. zespołów preekscytacji, spowodowane obecnością dodatkowej drogi przewodzenia, tzw. pęczka Kenta, stanowiącej bezpośrednie połączenie przedsionków z komorami (omija węzeł przedsionkowo-komorowy i pęczek Hisa).

Spis treści
1 Historia
2 Epidemiologia
3 Etiopatogeneza
4 Zmiany w EKG
5 Objawy
6 Typy
7 Leczenie
7.1 Leczenie farmakologiczne
7.2 Leczenie inwazyjne
8 Przypisy
9 Zobacz też


Historia
Choroba została po raz pierwszy opisana w 1915 roku przez Franka Normana Wilsona. Drugi przypadek 19-letniego studenta został opublikowany przez Wedda w 1921 roku. W 1930 roku, opierając się na wcześniejszych dwóch przypadkach, pełny obraz choroby opisali wspólnie John Parkinson, Paul Dudley White i Louis Wolff[1].

Epidemiologia
Częstość występowania szacuje się na około 0,15 - 0,25% ogólnej populacji[2]. Częściej dotyka mężczyzn.

Etiopatogeneza
Pęczek dodatkowy (w tym przypadku pęczek Kenta) zazwyczaj szybciej przewodzi impuls niż węzeł przedsionkowo-komorowy (w węźle następuje fizjologiczne zwolnienie szybkości przewodzenia)[3]. Takie jednoczesne (szybkie i wolne) przewodzenie objawia się skróceniem odstępu PQ w elektrokardiogramie. Wcześniejsza depolaryzacja komór jest widoczna jako fala δ (delta) na ramieniu wstępującym załamka R. Fizjologiczne pobudzenie przechodzące przez węzeł przedsionkowo-komorowy odpowiada za właściwy załamek R. W EKG widoczne jest także poszerzenie zespołu QRS.
Dodatkowy pęczek tworzy pętlę anatomiczną, w której jedną odnogą są jego włókna a drugą prawidłowy szlak przewodzenia. Jako, że obydwie drogi różnią się szybkością przewodzenia i czasem refrakcji odpowiednio zsynchronizowany bodziec może wyzwolić rytm nawrotny (re-entry)[4].
Z zespołem WPW bezpośrednio związane są następujące zaburzenia rytmu:
ortodromowy częstoskurcz nawrotny przedsionkowo-komorowy (utajony zespół WPW) - występuje najczęściej. Przewodzenie początkowo zstępuje przez węzeł przedsionkowo-komorowy, a następnie wraca przez przez drogę dodatkową. Objawia się częstoskurczem z wąskimi zespołami QRS,
antydromowy częstoskurcz przedsionkowo-komorowy (jawny zespół WPW) - przewodzenie początkowo zstępuje drogą dodatkową, a następnie wstecznie przez węzeł przedsionkowo-komorowy lub drugą drogę dodatkową. Objawia się częstoskurczem z szerokimi zespołami QRS.
Istnienie WPW może też zmieniać charakter innych powszechnych arytmii:
migotanie przedsionków - jest to arytmia nadkomorowa niezwiązana z zespołem WPW, polegająca na powstawaniu dużej liczby niezsynchronizowanych pobudzeń (350 i więcej) w przedsionkach. Prawidłowo funkcjonujący węzeł przedsionkowo-komorowy nie dopuszcza do przenoszenia pobudzenia na komory. Przy obecności dodatkowej drogi przewodzenia (jak to ma miejsce w zespole WPW), która ma krótki okres refrakcji, może dojść do częstoskurczu komorowego (objawia się znacznym częstoskurczem z szerokimi zespołami QRS) albo nawet migotania komór,
częstoskurcz przedsionkowy lub trzepotanie przedsionków - podobnie jak przy migotaniu przedsionków przewodzenie zstępuje drogą dodatkową. Szerokie zespoły QRS[5].

Zmiany w EKG

Charakterystyczny obraz zespołu WPW w odprowadzeniu V2 (EKG). Czerwony kolor obrazuje skrócenie odstępu PQ. Niebieski - falę δ, a suma niebieskiego i zielonego - poszerzony zespół QRS.
skrócenie odstępu PQ < 120 ms
poszerzenie zespołu QRS
fala δ na ramieniu wstępującym zespołu QRS

Objawy
w 50% przypadków bezobjawowy
napady kołatania serca
omdlenia
tachykardia (140-250 uderzeń/min.)
Niekiedy może współistnieć anomalia Ebsteina, zespół wypadania płatka zastawki mitralnej, kardiomiopatia, zwężenie ujścia aorty, wrodzone przełożenie pni tętniczych.
U chorych na zespół WPW pierwszym objawem może być migotanie komór. Istnieje zwiększone ryzyko nagłego zgonu sercowego, które szacuje się na około 0,15% rocznie[6].

Typy
typ A - obecność fali δ w odprowadzeniu V1 - pęczek Kenta leżący po prawej stronie
typ B - brak fali δ w odprowadzeniu V1 - pęczek Kenta leżący po lewej stronie[7]